Çocuklarda korku duygusunun varlığı, sağlıklı gelişimlerini tamamlamalarını ve beklenmedik olaylara karşı hazırlıklı olmalarını sağlıyor. Çocuklarını koruma içgüdüsü ile hareket eden anneler ise aksine bazen hatalar yapabiliyor. Peki, bebeklikten ergenliğe yaşanan korku türleri nelerdir? Korku, her yaşta farklı özellikler mi gösteriyor? Ebeveynler, çocukların korkularını azaltmaya çalışırken onları hataya sürükleyebilecek durumlar nelerdir? Ailelerin çocukları ile birlikte korkuları azaltması ya da yenmesi mümkün mü? Bu durumla karşı karşıya kalan ailelerin asıl atmaları gereken doğru adımlar nelerdir? Tüm bu soruları DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Aslı Kızıltoprak Tuna yanıtlıyor…
25 Mart 2016, İstanbul;
Korku; mutluluk, üzüntü, öfke gibi temel ve kaçınılmaz bir duygu olup, dış dünyadan gelen bir tehdide karşı verilen yanıttır. Korku, koruyucu bir tepki olduğundan kişinin yaşamını sürdürmesinde ve gelişiminde önemli bir role sahiptir. Bazı yaşlardaki çocukların korkularının üstesinden gelmeleri zorlaşabilir ve kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Bu durumda ailelerin üzerlerine düşen bazı sorumlulukları doğru bir şekilde yerine getirmeleri gerekiyor.Gelişimsel dönemler geneli temsil etse de, her bir çocuğun kendine özgü bir gelişim hızı, yetenekleri, gereksinimleri ve kişisel özellikleri olduğundan her çocuk benzersizdir. Peki, korkular bebeklikten ergenliğe her yaşta farklı özellikler mi gösteriyor? Ebeveynler, çocukların korkularını azaltmaya çalışırken onları hataya sürükleyebilecek durumlar nelerdir? Ailelerin çocukları ile birlikte korkuları azaltması ya da yenmesi mümkün mü? Bu durumla karşı karşıya kalan ailelerin asıl atmaları gereken doğru adımlar nelerdir?
Çocukların bebeklik döneminden itibaren gelişimsel dönemleri boyunca farklı türlerde korkular yaşadıklarını belirten DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Aslı Kızıltoprak Tuna, çocukların korkularını yenmeleri için ailelerin kaçınmaları gereken noktaları aktarıyor:
Korkuları gizlemeyin: Yetişkinler korkularını saklama eğilimindedir. Bahaneler üreterek ya da mantıklı açıklamalar yaparak korkularını gizlerler. Hâlbuki büyüklerin de korkularını, korkularından bahsedebildiklerini görmek çocukların kendilerini daha iyi ve rahat ifade etmesine yardımcı olacaktır.
Korkuları küçümsemeyin: Çocukların korkusunu küçümsemek, alay etmek, sert tepkiler vermek çok yanlıştır. “Korkacak ne var ki?”, “Sen rahat ol, ben yanındayım” vb. cümleler korkularını azaltmaz.
Yanlış disiplin yöntemleri uygulamayın: Doktora götürmek, iğne yaptırmak, babaya şikâyet etmek, hırsız ya da polis ile korkutmak gibi yanlış disiplin yöntemleri de korkuları pekiştirir.
Korkuya neden olan şeylerle teması kestirmeyin: Korkuya neden olan nesne ile her türlü teması kesmek, çocukta korkunun daha da derinleşmesine yol açar. Kaydıraktan korktuğu için parka götürmemek sorunu çözmez. Korkuyu yenmek aşamalı olmalıdır. Çocuğa korktuğu nesneye kademeli biçimde yaklaşabileceği durumlar sunulabilir.
Aşırı koruyucu tutum takınmayın: Aşırı koruyucu bir tutum içinde olan aile (ebeveyn), dış dünyanın tehlikelerle dolu olduğunu ve her an başına bir şey gelebilir düşüncesiyle çocuğunu büyütebilir. Böyle bir ortamda çocuğun özgürlüğü kısıtlanır, deneme-yanılmalara fırsat bulamadığından özgüven gelişiminde sorunlar yaşanabilir.
Özetle, ebeveynlerin çocuklarının yaşadıkları korkuları azaltmak için yapacakları hatalar sonucunda korkuları beslemenin aksine; çocuklarını ciddiye almaları, onlara güven aşılamaları ve onları anladıklarını göstermeleri gerekiyor.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü, uzmanları ve uzmanlık konuları hakkında bilgi almak için:
www.dbe.com.tr ve www.dbe-online.com.tr adresleri ziyaret edilebilir.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nü sosyal medyadan izlemek için:
https://www.linkedin.com/in/DavranisBilimleriEnstitusu
http://www.facebook.com/DavranisBilimleriEnstitusu
https://twitter.com/DBEdbe adresleri takip edilebilir.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü Hakkında
DBE, bireylerin ve kurumların değişim ve gelişim süreçlerine destek olur. DBE, pozitif psikoloji çerçevesinde, çocuk, genç ve yetişkinlere bireysel terapi, kurumlara danışmanlık ve eğitim hizmetleri verir. DBE, psikoloji mesleğinin Türkiye’de gelişimi doğrultusunda, araştırmalar yapar, sistemler kurar, uzmanlara özel ve halka açık eğitim programları oluşturur. 1985 yılında Psikolog Emre Konuk tarafından kurulan Enstitü, terapistler ve kurumsal danışmanlardan oluşan geniş uzman kadrosuyla, 30+ yıldır bireylere ve kurumlara değişim ve gelişim alanında psikolojik değerlendirme, kurumsal eğitim ve psikolojik eğitim hizmetleri vermektedir.
DBE Psikolojik Danışmanlık Merkezleri, DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi, DBE Yetişkin ve Aile Psikolojik Danışmanlık Merkezi, DBE Psikolojik Travma Merkezi ve Kariyer Planlama Programı ile Psikolojik Eğitimlerini içerir.
DBE Kurumsal Gelişim Merkezi, Ölçme-Değerlendirme Araçları ve Uygulamaları, Kişisel ve Kurumsal Gelişim Programları, Yetkinlik Değerlendirme ve Yetenek Yönetimi, Kurumsal Eğitimler, DBE-Forton Koçluk Akademisi ile Yöneticiler ve Liderler için Koçluk Eğitimlerini içerir.
