Bir önceki yazımda, fotoğraf makinesi almadan önce nelere dikkat edilmesi gerektiğinden bahsetmiştim. Makinenizi aldıktan sonra yaşayacağınız süreç aslına bakarsanız duygusal iniş çıkışlarla dolu olacak. Sonrasında ise, işin en keyifli safhası başlıyor.
Makinenizi aldınız, havanın güzel olduğu bir günü beklediniz ve heyecanla sokakları arşınlamaya başladınız. Çocuklar, kediler, kuşlar, ağaçlar… fotoğrafını çekebileceğiniz ne kadar da çok malzeme var etrafınızda! Hatta biraz süre geçtikten sonra etrafınızdaki her şeyi fotoğraf karesi şeklinde gördüğünüzü farkedeceksiniz. Çektiğiniz ilk fotoğrafları heyecanla bilgisayara aktardınız. Artık internette gördüğünüz ve bakmaya doyamadığınız fotoğraflar bekliyorsunuz ama o da ne! Bazı fotoğraflar karanlık, bazıları net değil, renkler doğal görünmüyor. Merak etmeyin ve fotoğraf makinenizden şüphe etmeyin. Kendinizden de öyle! Almış olduğunuz profesyonel makine ister giriş seviyesi olsun, isterse en üst model olsun, bu süreçte size benzer fotoğraflar sunacaktır.
Güzel fotoğraf çekebilmek için belki de en önemli olan şey, makinenizin özelliklerine hakim olmanız gerektiği. Bunu sağlamak için yapmanız gereken ise kullanma kılavuzunu dikkatlice okumak ve fotoğrafçılıkta geçen bazı terimleri öğrenmek. Bu yazıya konu olacak ve en az fotoğraf makinesi kadar önemli olan diğer bir husus objektiftir. Fotoğraf makinesi objektifi, fotoğrafını çekeceğiniz nesneye odaklanmanızı sağladığı kadar ışığı, gölgeleri, renkleri kontrol ederek kafanızda canlandırdığınız fotoğrafları çekebilmenizi sağlayan çok önemli bir araçtır.
Lensler arasındaki farklılıklardan bahsetmeden önce 2 teknik terim konusunda bilgi vermek isterim;
- Diyafram açıklığı (Aperture değeri): Lensler, insan gözü ile çok benzer özellikler gösteren bir cihazdan ibarettir. Gözbebeğinizi düşünün. Gözbebeği, karanlık ortamlarda nesneleri seçebilmeniz için büyür, aydınlık ortamlarda ise daralır ve sürekli olarak size en uygun görüntüyü sağlamaya çalışır. Bu mekanizma objektiflerde de bulunmaktadır.
Aperture değeri (“f değeri” olarak da adlandırılır), lensin ışık yakalama kabiliyeti hakkında bilgi verir. F değeri ne kadar küçükse (örneğin f/1.4), ışık geçirgenliği o kadar fazladır, yani f değeri ne kadar küçükse, lensinizin “gözbebeği” o kadar açılabilir ve karanlık ortamlarda fotoğraf çekmenize daha uygun bir araç haline gelir.
Aperture, farklı objektif modelleri arasında değişiklik göstermekle beraber 1.2, 1.4, 1.8, 2.2, 2.8, 3.5, 4.0 gibi sabit ve minimum bir değere sahip olabildiği gibi 3.5 – 5.6, 4.0 – 6.3 gibi değişken bir rakam da olabilir. Diyafram ne kadar açıksa (f değeri ne kadar düşükse), fotoğrafını çektiğiniz nesneyi, fotoğrafın geri kalanından soyutlamanız mümkün olur. Yani f/1.4 diyafram açıklığını sağlayabilen bir objektif ile çekim yaptığınızda fotoğrafını çektiğiniz nesne net iken arka plan flu hale gelir.
- Odak uzunluğu (focal length): Lensinizin bir objeye optik olarak ne kadar zoom yapabildiğini tanımlar ve milimetre (mm) cinsinden bir değere sahiptir. Örneğin 18-55mm bir lens, geniş açı sayılabilecek 18mm’den 55mm’ye kadar zoom yapabilmektedir, yani 18mm’de 1cm olarak fotoğrafınıza yansıyan bir objeyi 55mm’ye çıktığınızda yaklaşık 3 kat büyütebilme özelliğine sahiptir. 35 ila 50mm arası değerler, insan gözünün gördüğüne çok yakın bir büyütme sağlar. Yani kabaca diyebiliriz ki 50mm bir lens ile çektiğiniz fotoğraf, gözünüzün gördüğünden çok da farklı değildir ama 100mm bir lens ile fotoğraf çektiğinizde, objeye çok daha yaklaşmış olduğunuzu farkedersiniz.
Lensler, ışığı yakalama yeteneklerine ve zoom kapasitelerine göre 4 başlık altında toplanabilir.
Fotoğraf makinesi lenslerini 4 başlık altında toplayabiliriz;
– Standart zoom lensler
Bu lensler 18-55mm, 24-70mm, 28-75mm gibi değişken odak uzunluğuna sahip lenslerdir. Günlük dış mekan çekimleri için idealdir.
– Sabit açılı lensler
Bu lensler, adından da anlaşılacağı üzere sabit bir odak uzunluğuna sahiptir (24mm, 50mm, 85mm, 135mm vs) ve genellikle portre çekimleri için kullanılır.
– Teleobjektifler
Bu lensler, uzaktaki nesneleri çekmenize imkan tanıyan, değişken ve yüksek odak uzunluğuna sahip lenslerdir (70-200, 100-300 vs). Spor müsabakalarında görevli fotoğrafçılarda gördüğünüz büyük, çoğu zaman beyaz renkteki lensler teleobjektif lenslerin profesyonel olanlarıdır.
– Makro objektifler
Bu lensler, çok yakın plan çekimler yapmanızı sağlar. Örneğin bir çiçeğin üzerindeki polen tanelerini, bu lensler ile çekebilirsiniz.
Makinenizle birlikte kutudan çıkan objektif genelde 18-55mm odak uzaklığına ve f/3.5-5.6 değişken diyafram açıklığına sahiptir. Gündelik kullanım için ideal bir lenstir ancak biraz daha fazlasını hayal ediyorsanız, o zaman farklı bir lens edinmenizi tavsiye ederim.
Piyasada değişik üreticilerin onlarca farklı objektif modelleri bulunmakta ve seçim yapmak zor gibi görünebilir. Öncelikle ne yapmak istediğinize karar vermeniz, bu süreci kolaylaştıracaktır. Aşağıdaki tablo da bu seçimi yaparken size yardımcı olacaktır.
Örneğin, ağırlıklı olarak portre çekmek isterim, ama arada manzara da çekerim, sokakta da kullanırım diyorsanız, ilk satırda bulunan 50mm’lik bir lenslerden biri işinizi görecektir. Öncelikle manzara çekmek istiyorum ama çocuğumun da fotoğraflarını çekeceğim diyorsanız 3. Satırda bulunan 35mm, 50mm veya 24-70mm’lik bir lens edinmeniz faydalı olacaktır.
Yukarıda da bahsettiğim gibi çok farklı objektif çeşitleri bulunmakta. Örneğin 24-70mm’lik bir lens yerine daha uygun fiyata 28-75mm bir lens buldunuz; veya 35mm f/1.4 yerine 35mm f/1.8 bir lens bütçenize daha uygun olacak. Hiç farketmez.
Fotoğrafa yeni başlayan, 18-55mm’lik lensi bulunan ve bütçe olarak tutumlu olmak isteyen bir kişinin çantasında olması gereken yegane lensler şunlardır;
35mm f/1.8
18-135mm f/3.5-5.6 veya 18-250mm f/3.5-6.3
Bütçe sıkıntım yok, şimdi alıp ileride de uzun süre kullanacağım diyorsanız, size şu lensleri tavsiye ederim;
35mm f/1.4
85mm f/1.4
24-70mm f/2.8
70-200mm f/2.8
Işığınız bol olsun! Sevgiler,
Deniz Sezgin
Facebook: https://www.facebook.com/denizsezginphoto
Web: http://www.denizsezgin.net
Fotoğraflar www.photocritic.org ve www.bobatkins.com’dan alıntıdır.