Selpak’ın Prof. Dr. Bengi Semerci ile ortak çalışması olan ve çocukların tuvalet eğimini desteklemek amacıyla yola çıktığı etkinliklerden birine katıldım. İlki 5 yıl önce düzenlenen ve bence toplumu kişisel tuvalet temizliği hakkında bilinçlendiren oldukça başarılı bir proje bu. Öncelikle ev sahipliği için Party Kids’e, bizi bu olağan süreçte oldukça faydalı bir şekilde bilinçlendiren Prof. Dr. Bengi Semerci’ye ve projenin sahibi Selpak’a çok teşekkürler.
Bildiğiniz gibi çocuk gelişimi, hamile kaldığımız andan itibaren anne karnında başlayan ve doğumla birlikte de hızla devam eden bir süreç. Ve bu süreçte her çocuğun gelişimi kendine göre farklılıklar gösterebiliyor. Önemli olan bu süreçleri kendimiz ve çocuğumuz için olduğundan fazla zorlaştırmadan atlatabilmek. Tuvalet eğitimi de bu sürecin önemli bir parçası. Ve değerli Prof. Dr. Bengi Semerci’nin “Selpak İle Tuvalete Merhaba” etkinliğinde bizlere aktardığı önemli detay ve ipuçlarını sizinle paylaşmak istiyorum.
· Öncelikle tuvalet eğitimine başlamak için annenin de çocuğunda buna hazır olması gerekiyor. Ne anne ben istiyorum dediğinde, ne de çocuk hazırım sinyali vermesine rağmen sadece o hazır diye değil, annenin de bu sürece hazır olduğu zaman başlamak temel kurallardan. Anne hazır değilse hiç başlanmaması en sağlıklısı.
· Anne babaların dışarıdan gelecek yorumlara kulaklarını tıkamaları ve bu süreci kendi kuralları çerçevesinde en sağlıklı biçimde geçirmeleri gerekiyor. “Tuvalet eğitimi için geç kalmışsınız ya da daha erken zamanı gelince olur” yorumlarını duymazdan gelmek önemli kurallardan birisi.
· Normal gelişim süreci içerisinde tuvalet eğitimi 24 ile 36 ay arasında gerçekleşebilir. Gelişimsel beklentilerin karşılandığı bu süreçte, bebeğin yürümesi, en azından kendi iç çamaşırını indirip kaldıracak kadar bir beceri kazanmış olması gerekiyor. Eğitim için konuşması şart değil. Kendi tuvaletini tutup, yapabilecek kadar kaslarının gelişmiş olması yeterli.
· Çocuğa tuvaleti sevdirmek ve nereye ne yapması gerektiğini anlatmak gerekiyor. Adaptör ya da lazımlık tercihe kalmış bir unsur. Ancak adaptörü ilk zamanlar yanınızda taşımak kolay olacağı için direkt adaptör ile başlanması tercih edilebilir.
· Bezi çıkartmak şart! Bezle beraber tuvalet eğitimi olmaz. Bezi çıkardığınızda bir daha bez yok artık tuvalete yapacağız kuralını kesin bir dille anlatmak gerekiyor. Çok ısrarcı olmadan, zorlamadan belli kurallar ile tuvalete gidilip, çiş varsa var yoksa yok mantığıyla hareket edilmesi gerekiyor. Gündüz bez takıp gece çıkarmak, kaka yapacağı zaman bez takmak ise süreci zorlaştıran ve çocuk da kafa karışıklığına sebep olan bir durum. O sebeple karar verdiğiniz takdir de bez ile hem gündüz hem gece vedalaşın ve ortalıktan kaldırın.
· Tuvalet eğitiminin mevsimi olmaz. Çocuğun gelişimine bakıldığında yaz daha kış olması bir şey fark etmiyor. Hangi mevsimde hazırsanız o zaman bezi bırakabilirsiniz.
· Çiş için 2-3 saatte bir, kaka için ise her yemekten sonra tuvalete oturtmak gerekiyor. İlk günler tuvaletten korkabilir, yapmak istemeyebilir ya da tam kalkarken yapabilir. Tüm bunlara hazır olunmalı ve ne çocuğu korkutarak, kızarak ne de alkışlayarak durum değerlendirmesi yapılmamalı. Kaza olduğunda olabilir böyle şeyler bir dahaki sefere diyerek onu bu durumdan soğutmamalı ve artık buraya tuvaletini yapacağını hatırlatmalıyız.
· 10 gün düzenli ama kararlı, inatlaşmadan ve tuvaleti büyük bir olay haline getirmeden normal akış içinde ilerlenirse her çocuk bu süreçte eğitimini tamamlamış olur. Gece eğitimi biraz daha uzun sürebilir. Gece eğitiminin 5 yaşına kadar sürmesi olağan bir durum olarak karşılanıyor. Gece uyku düzeni bozulacağından tuvalet için uyandırılmaması öneriliyor. Önemli olan altına koruyucu sermek ve asla bezlememektir. Yatmadan önce çocuğa, su ya da süt vermemek gerekiyor. Sıvı azaltması gece için oldukça işe yarayan bir durum. Yatmadan en az bir saat önce son sıvısını almış olmalı ve yatmadan tuvaleti yaptırılmalıdır. Bazı durumlarda aileden gelen genetik bir durum varsa gece altına çiş kaçırma durumu uzayabilir. Ama endişe etmemek lazım çünkü 5 yaşına kadar bu gayet doğal bir durum.
· Özellikle kreşe giden çocukların 3 yaşına kadar bu işi bitirmesi öneriliyor. Kreşte diğer çocuklar tuvalete yaparken hala bezli olması onu utandırabilir.
· Tuvalet eğitimi ile birlikte bebeğe kendi kişisel temizliğini de öğretmek de fayda var. 3 yaşına kadar kendilerine temizletip kontrol etmeliyiz. Ama çocuk en geç 4 yaşında kendi başına bu işi halletmelidir.
· Tuvalet eğitimi yürümek gibi, konuşmak gibi bir gün mutlaka sonlanacak bir süreç. Yaşından erken başlamak daha uzun ve yorucu bir sürece neden olabilir. Ya da fazla rahat davranıp nasıl olsa öğrenir mantığıyla hareket etmemek gerekiyor. Çocuğumuzla inatlaşmamalı ve hazır olmadan ilk adımı atmamalısınız. Zamanının geldiğini düşündüğünüz zaman harekete geçer ve bu kurallar çerçevesinde ilerlerseniz çok kolay atlatabileceğiniz bir süreç. O yüzden paniğe kapılmadan doğal akışı beklemekte her zaman fayda var.
Seminer notlarım bu kadar. Hijyen ve temizlik konusunda oldukça farkındalık yaratan bir proje olduğunu düşünüyorum. Maalesef, kişi başına temizlik kağıdı tüketiminin Batı Avrupa’ya göre ortalama 5 kat, kişi başına tuvalet kağıdı tüketiminin de yine Avrupa ortalamasından 6 kat daha az olan bir ülkede yaşıyoruz. Bu sebeple de Selpak’ın başlattığı bu güzel proje ile hijyen ve temizlik konusunun topluma çok daha fazla bilinç kazandıracağına inanıyorum. Önümüzdeki günlerde devamı gelecek olan bu etkinlikleri aşağıda ki takvimden takip edebilir ve ücretsiz katılabilirsiniz. Ayrıca yine Selpak’ın Facebook sayfasından detayları bulabilirsiniz.
Selpak İle Tuvalete Merhaba;
2-3 Mayıs İstanbul Cevahir AVM
23-24 Mayıs Ankara Forum AVM
6-7 Haziran İstanbul Akasya AVM
13-14 Haziran İzmir Forum AVM
Ben de Mina Duru ile olan tuvalet eğitimi sürecimi en yakın zamanda bloğumda paylaşıyor olacağım.
Demet Otlu Arapoğlu
Bizlere bu yazıyı yazdığından dolayı Demet Otlu Arapoğlu’na çok teşekkür ederiz.
Pingback: Mina Duru | ADAM OLACAK ÇOCUK
Pingback: 2 Yaş’a Doğru | Demet'in Mina'si