Prematüre yani zamanından önce erken doğan bebekler, normal bebeklere göre daha zayıf olduğundan, büyüme ve gelişmeleri ilk aylarda daha sıkı takip edilmelidir.
Prematüre bebeklerin yoğun bakımda tutulma süreleri ne kadar uzunsa, evdeki bakımlarının da o derece takip edilmesi gerekmektedir. Solunum terapileri alan, özel tekniklerle beslenen ve 1000 gramın altında doğan bu bebeklerin, aileye ve eve uyum süreci tamamlanana kadar haftalık veya iki haftalık aralıklarla kontrol edilmeleri önemlidir.
Düzeltilmiş yaş ile bebeğin sağlığı değerlendirilir
Kilo takibinin yanı sıra bebekler genellikle düzeltilmiş yaşlarına göre değerlendirilirler. Düzeltilmiş yaşı bulmak için; bebeğin doğum haftası ile 40 hafta arasındaki fark alınır ve bebeğin takvim yaşından çıkartılır. Örneğin 35 haftalık doğan bir bebek, “40-35 = 5” gibi bir hesaplamayla 5 hafta erken doğduğu için düzeltilmiş yaşı normal takvim yaşından 5 hafta geri olarak hesaplanır. Prematüre olarak doğan bebeklerin vücut ölçüleri, bir süre sonra aynı zamanda normal bir şekilde doğan bebeklerin ölçülerini yakalamış olsa da nörolojik gelişimlerindeki farkların kapanması 2 veya 3 yaşını bulabilir. Normal tartış artışı sağlanan bebeklerde artık normal aylık muayene dönemine geçiş yapılır. Erken doğan bebekler, ilk aylarda hızlı büyüme dönemi olarak da geçen yakalama büyümesiyle günde ortalama 40-60 gram kilo artışı gösterebilirler. Bu dönemde az beslenme kadar aşırı beslenme de bebek için zararlıdır. Çünkü obezitenin temellerinin atıldığı aylar bu aylardır. 2000 gram altı doğmuş bebeklerde en uygun büyüme hızı için doktorun belirlediği anne sütü güçlendiriciler veya dışarıda kullanmak üzere özel geçiş mamaları takviyesi yapılabilir.
Prematüre bebeklere belirli aralıklara kan testleri ve metabolik değerlendirmeler yapılır. Eğer bebekte nörolojik sorunlar mevcutsa, o zaman fizyoterapi görmesi için uygun merkezlerde gözlem altına alınır. Erken doğan bebeklerin kalça çıkıklığı yaşamamaları, spastisite hastalığına yakalanmamaları ve eklem kısıtlılığı yaşamamaları için fizyoterapiye erkenden başlamaları ve sıkı takip edilmeleri gerekmektedir. Eğer bebek, 32 haftalıktan önce doğmuşsa 34 haftalık olana kadar mutlaka ilk göz muayenesi yapılmalı ve retina gelişimi tamamlana kadar da takip edilmelidir. Bebeğin, körlüğe neden olabilen önemli bir sorun olan prematüre retinopatisine yakalanmaması için eve çıktıktan sonra kalan göz muayenelerinin düzenli olarak yapılması önemlidir.
Prematüre doğmuş ve yoğun bakımda kalmış olan bebekler işitme açısından risk altındadır. Bu nedenle dış kulak yolu normal büyüklüğüne ulaştığında işitme testinin yapılması gerekmektedir. Aynı zamanda gelişim basamakları olarak da tanımlanan bebeğin dil, sosyal, ince ve kaba motor becerilerinin de iyi bilinmesi ve buna göre nörolojik muayeneden geçmesi gerekir. Eğer gerekli görülürse omurilik ve/veya beyin MR görüntülemesi, EEG (beyin elektrosu) gibi yöntemlerden ve gelişim testlerinden de yararlanılabilir. Çocukların beyin gelişimlerinin en hızlı geliştiği dönem 0-2 yaş aralığıdır. Bu nedenle riskleri erken tespit etmek, gerekli tedavileri uygulamak uzun vadede başarılı sonuçlar alınmasını sağlar.
Prematüre bebeklerde rutin olarak D vitamini desteği sağlanmalıdır. Aynı zamanda normal bebeklere göre daha erken demir takviyesine daha erken ilk ay içerisinde başlanmalıdır.
