Yaşamın ilk yılı büyüme ve gelişmenin en hızlı ve önemli olduğu dönemdir. Bu dönemde uygun,doğru ve dengeli beslenme ileri yıllar için çok önemlidir.
Bebek beslenmesi sinir sistemi, sindirim sistemi ve böbrek olgunlaşmasına bağlı olarak evrelere ayrılır. İlk 0-6 ay bebek beslenmesi şekli emerek beslenmedir. Kaşıkla verilen besinleri bebek rahat yutamayabilir. Nişasta ve yağ sindirmeye yarayan enzimler gelişmemiştir. Bu nedenle en ideal gıda protein, yağ ve karbonhidrat oranı en mükemmel olan anne sütüdür. 4-6 ay arası bebeklerde ek gıdaya geçiş konusunda bebeğin büyüme hızı, anne sütünün yeterliliği ve annenin çalışmaya başlayıp başlamamasına göre karar verilir.
Öncelikle sıvı gıdalarla başlanır ve iki yaşında kendi kendine katı gıdaları da alabilecek hale gelmesi için giderek daha katı kıvamlı karışımlar yedirilir. Tüm ek gıdalar mutlaka kaşık ile verilmelidir.
*4-6 aylık beslenme; önce sıvı ve zamanla püre kıvamında mamalar,
*6-8 aylık beslenme; yumuşak pütürler içeren yiyecekler (çatalla ezebilirsiniz),
*10-12 aylık beslenme; içinde çiğneyebileceği sertlikte pütürler içeren yiyecekler,
*1-2 yaş arası beslenme; erişkin beslenmeye benzer şekilde katı gıdalara alabilir.
6. aydan itibaren çiğneme ve yutma kolaylaştığından, anne sütü yeterli olsa bile ek gıdalara başlanmalıdır. Ek besinlere başlandıktan sonra anne sütü kesilmemelidir. Çünkü anne sütündeki bazı maddeler sindirime yardımcı olmaktadır. İlk yıl anne sütü ağırlıkta ek gıda, 1. yaşından sonra da ek gıda ama bebeğiniz anne sütü almaya devam ediyorsa ona da devam etmek önemlidir.
Ek besinlere geçerken ipuçları:
*Bebeğinizi ek besinlere teker teker alıştırın.
*Yeni besinleri 1-2 tatlı kaşığı kadar az az verin. Miktarı yavaş yavaş arttırın.
*Yeni besinlere bebeğiniz açken başlayın.
*Bebeğiniz bir besine 3-4 gün alıştıktan sonra yenisini deneyebilirsiniz. Birkaç çeşit birden başlanırsa ortaya çıkan yan etkilerin hangi gıdaya bağlı olduğunu ayırt edemezsiniz.
*Bir besinden sonra alerji belirtisi gösterirse o besini kesin, 7-8 gün sonra tekrar deneyin. Aynı etkiyi gösterirse o besine alerjisi var diyebilirsiniz.
*Ek besin verirken yemek koyduğunuz kaplar, kaşık ve bardakları sabunlu su ile yıkayın, iyice durulayın. Sıcak sudan geçire bilirsiniz.
*Sebze, meyve, pirinç, mercimek iyice yıkandıktan sonra kullanılmalıdır.
*Bebek ve çocuklar için besinleri taze hazırlamalısınız. Meyveleri sıktıktan ya da rendeledikten sonra hemen yedirmelisiniz. Pişmiş yiyecekleri de (et, çorba gibi) buzdolabında en fazla bir gün bekletebilirsiniz. Yiyeceklerin saklama süreleri uzadıkça hem besin değeri azalır hem de mikroorganizmaların üremesi artar.
*Yiyecek hazırlamada blender/rondo gibi öğütücüler kullanmamalısınız. Bebeğinizin çiğneme fonksiyonu 6-8 ay arasında, damaklarına değecek pütürlerle kısa sürede gelişir. Eğer bu sırada sıvı veya püre şeklinde yiyeceklerle beslenirse bebeğiniz lokmaları kolaylıkla yutarken çiğneme fonksiyonu gelişmeyecektir. Bu durum bebeklerde yetersiz beslenmeye de neden olabilir. Bu dönemde kazanılamayan çiğneme fonksiyonu bir yaşından sonra ancak sabırla 6-12 ayda kazanılabilmektedir.
